خوارج و نگرش به قرآن

author

Abstract:

 دیدگاه‌هاى عمومى خوارج و فرقه‌هاى معروف آن درباره قرآن مورد بررسى و نقد قرار گرفته است.  خوارج در نگاه اهل بیت عده‌اى حق طلب بودند که در مسیر ناحق گام برداشتند ایشان نه دین را مى‌فهمیدند و نه تأویل آیات را مى‌دانستند. عده‌اى خوارج را ظاهرگرا معرفى مى‌کنند در صورتى که وجود برخى شواهد و مدارک نشان از نادرستى این نظرگاه دارد. خوارج با بهره‌گیرى از روش‌هاى گوناگونى به اثبات باورها و اندیشه‌هاى خویش همت مى‌گماشتند. تفسیر استدلالى و منطقى یکى از این روش‌ها است. ایشان آیه‌اى را صغرا و آیه دیگرى را کبرا قرار مى‌دادند و نتیجه مى‌گرفتند. اثبات کفر فاسق با این روش تفسیرى انجام مى‌شد. برهان سبر و تقسیم نیز گاه در تفسیر استدلالى و منطقى ایشان وجود دارد. تفسیر به رأى آیات از سوى خوارج نشانه دیگرى بر نادرستىِ نسبت ظاهرگرایى به خوارج است. براى نمونه باور تعیین امام نه بر خدا واجب است نه بر مردم و استناد آنان به قرآن مصداق تفسیر به رأى است. چنان که نظریه خوارج درباره شرایط امام، حکمیت، کشتن مخالفان و حتى کودکان از مصادیق بارز تفسیر به رأى است. کافر دانستن مرتکب کبیره، حدوث قرآن، دیدن خدا از مهم‌ترین باورهاى خوارج شناخته مى‌شود. برخى از دیدگاه‌هاى فقهى - قرآنى خوارج عبارتند از: 1 - بریدن دست سارق از شانه، 2 - تقیه نتیجه ترس از غیر خداست و براساس آیات قرآنجایز نیست، 3 - تصرف در امانت مخالفان در نگاه قرآنجایز است، 4 - وجوب امر به معروف و نهى از منکر بدون قید و شرط است حتى اگر مرگ در پى داشته باشد، 5 - جهاد بر همه مردم واجب است. معمر بن المثنى اللغوى، جبیر بن غالب، ابوبکر بروعى از قرآن‌پژوهان و تفسیرگران وابسته به خوارج هستند. پنهان‌کارى خوارج، دشمنى دیگر فرقه‌ها با ایشان، جابجایى گسترده خوارج و سوزاندن کتابخانه اسکندریه و سایر کتابخانه‌ها از عوامل مهم از میان رفتن آثار تفسیرى و قرآنى خوارج است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

خوارج و نفی حکومت نگرش آنارشیستی یا هرج و مرج‌طلبی

خوارج فرقه‌ای اسلامی است که در خلال جنگ صفین و ماجرای حکمیت پدید آمد و می‎توان سابقه اندیشه خوارج را تا زمان حضرت رسول (ص) و اواخر دوره خلافت عثمان دنبال کرد. مهم‌ترین بحثی که آنان در آغاز خروجشان مطرح کردند، انکار حکومت با استناد به عبارت «لا حکم الا لله» بود. این دعوی، عمر کوتاهی داشت و تعارضی میان اندیشه و عمل این مدعیان پیش از طرح چنین ادعایی دیده می‌شد. سنجش نگرش خوارج با «آنارشیسم»؛ یعنی ...

full text

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

full text

نگرش جامع گرایانه به سوره‌های قرآن

نگرش جامع گرایانه به سوره‌های قرآن یا «نظریه هدفمندی سوره‌ها» یکی از مباحث چالش برانگیز در حوزه علوم قرآن و تفسیر است که در دوره معاصر مورد توجّه ویژه قرآن پژوهان قرار گرفته است. در این نوشتار دلایل و دیدگاه‌های مخالفان و موافقان این نظریه ارائه شده است و در پایان دلایل مخالفان نقد و بررسی گشته است.

full text

پیدایش و ظهور سکولاریسم و نگرش قرآن نسبت به آن

سکولاریسم را به دنیاگرایی یا دنیاپرستی ترجمه کرده‌اند. سکولاریسم، به معنای نگرش دنیوی داشتن به ساحت‌های حیات انسانی از قبیل حکومت، فرهنگ، اقتصاد، اجتماع و... است. عصاره تعاریف سکولاریسم در بندهای ذیل خلاصه می‌شود: حذف دین از متن جامعه، عطف توجه آدمیان به مسائل بشری، جلوگیری از تبدیل دین به امری اجتماعی، توجیه رفتارها بر اساس قدرت انسانی نه خدایی، خلع ید نیروهای غیبی از جهان مادی و سلب تقدس آنها...

full text

تفکر اجتماعی خوارج

خوارج اندیشه‌ای خودخواسته و منسجم درباره جامعه نداشته‌اند، ولی برخی از باورهای دینی و اخلاقی آنها آثار عمیقی بر صورت‌بندی رفتار ایشان در عرصه‌های اجتماعی داشته است. رویکرد اجتماعی خوارج را می‌توان هم در خاستگاه‌ فرهنگی و شخصیتی و پیوندشان با طبقۀ قاریان، و زمینه‌های بدوی و عربیِ آنها جست‌وجو کرد، و هم می‌توان آن را در اصول عقیدتی و قواعد رفتاری و اخلاقی خوارج مانند اصل «خودبینیِ دینی وگسست میان "...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 3  issue 9-10

pages  320- 343

publication date 1997-07-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023